Door bewustwording verandering creëren
HARDERWIJK – Met haar fotoproject Stoute Cellen brengt Marijn Fidder kinderen met kanker in beeld. Ze wil kinderen en hun ouders helpen in verwerking van situaties en een taboe voor de omgeving doorbreken. ,,Kinderen met kanker willen ook kind zijn en zo behandeld worden.’’
Prachtig, sprakeloos, aangrijpend. Intens, indrukwekkend en heldhaftig. Het project Stoute Cellen heeft veel losgemaakt. Met eenvoud van haar mooie foto’s heeft Marijn Fidder (21) uit Harderwijk veelvuldig de publiciteit gehaald. Ze werd in mei 2018 door de EO tijdens de jongerendag in het Gelredome uitgeroepen tot meest inspirerende jongere en in november kreeg ze het jeugdlintje van de gemeente Harderwijk. Ook was ze genomineerd voor de verkiezing Harderwijker van het jaar.
Ze stopte in december 2017 met haar studie vormgeving omdat ze fotografie mooier vond. ,,Ik wilde iets zinvols doen met mijn jaar en besloot foto’s te maken van kinderen met kanker, voor de ouders en voor de kinderen zelf. In groep 3 overleed een vriendje van mij aan een vorm van kinderkanker. Dat was als kind van 7 jaar lastig te begrijpen en ik had veel vragen. Of ik als ik ziek werd ook kaal zou worden of dood zou gaan. Het heeft me altijd wel bezig gehouden en dit was het moment om daar iets mee te doen. Ik denk dat beeldmateriaal echt kan bijdragen aan de verwerking van bepaalde situaties.’’
Haar project Stoute Cellen – zoals kanker vaak aan kinderen wordt uitgelegd – werd mondeling doorverteld en ze vroeg de stichting Kanjerwens om het idee te verspreiden. Vanaf begin 2018 tot nu heeft Fidder ongeveer 25 kinderen van 0-15 jaar met kanker en het gezin erom heen gefotografeerd. Ongeveer tien van hen heeft ze een langere periode gevolgd en zag ze maandelijks. ,,Ik wilde het proces van het dagelijks leven fotograferen, maar liet het eerst open om te zien wat de ouders wilden. Je weet niet hoeveel vrijheid je krijgt, dus meestal liet ik de keuze aan hen. De eersten kwamen met het idee om in het ziekenhuis het proces vast te leggen: bij opnames, behandelingen, voor of na een operatie. Ik ben overal bij geweest: van het scheren van de haren, het niet willen van een prikje of een medicijn tot een sterfbed.’’
Fotografie is heel mooi en kan veel doen, is de overtuiging van Fidder. ,,Foto’s kunnen heel waardevol zijn, als de ziekte voorbij is en het kind de beelden terug kan kijken. Maar ook als iemand komt te overlijden kunnen foto’s een waardevolle herinnering zijn. Ook maakte ik foto’s thuis, op school, bij de fysio. Juist door een kind tijdens het spelen te fotograferen laat ik zien dat ook een ziek kind gewoon kind wil zijn en normaal als kind behandeld wil worden.’’
Tekst gaat verder onder de foto
Foto: Hans Dekker
Taboe
Daarmee wil ze ook een taboe doorbreken. ,,Een meisje vertelde dat ze het moeilijk vond dat mensen naar haar keken en vervolgens wegkeken. Dat vond ik heel naar. Ook merkte ik dat kinderen verdrietig werden als ouders vrienden of familie kwijtraakten die niet met de situatie om konden gaan. Dat vond ik heel oneerlijk, want zij hebben hier niet voor gekozen. Het is verschrikkelijk waar ze doorheen moeten en daar moeten ze zo goed mogelijk doorheen geloodst worden. Je verwacht dat zeker je familie er altijd is in voor- én tegenspoed. Je moet dan je eigen gevoel opzij zetten. Het gaat dan even niet om jou. Of zeg het eerlijk dat je het moeilijk vindt om op bezoek te gaan en vraag hoe je er mee om moet gaan.’’
Eigen foto
Fidder heeft er zelf veel van geleerd. ,,Ik ben geen familie, maar ben van sommige mensen wel vriendin geworden. Sommige situaties waren lastig. Zoals een speciale gebeurtenis van een meisje dat kwam te overlijden. Daar was ik op het laatste moment voor het overlijden bij om te fotograferen. Dat was heftig, maar op dat moment zijn de foto’s belangrijker dan mijn eigen emotie. Anne, een meisje van 9 uit Utrecht, had een vorm van botkanker. Ze kreeg een botdonor, maar door een bacterie moest haar beentje geamputeerd worden. Ze wilde haar zwemdiploma halen, wat telkens niet lukte. Maar toen ze bij een revalidatiecentrum op zwemles kon, kreeg ze het toch voor elkaar. Dat was heel knap. Ik ben onder de indruk geraakt van de veerkracht die kinderen hebben. Hun doorzettingsvermogen is heel bijzonder om te zien.’’
Tekst gaat verder onder de foto
Foto: Hans Dekker
Van 22 maart tot 22 april heeft een expositie van Stoute Cellen gehangen in het Stadsmuseum van Harderwijk. Uit het gastenboek blijkt hoeveel indruk de foto’s hebben gemaakt. Van prachtig tot sprakeloos en van aangrijpend tot heldhaftig. Fidder gaf de families allemaal een fotoprint voor aan de muur en heeft alle beelden digitaal toegestuurd. Het project loopt nog steeds, al is ze er nu minder intensief mee bezig als vorig jaar, toen ze weken had dat alles om haar project draaide. ,,Ik heb meerdere lezingen en lessen gegeven aan scholiere en publicaties gehad in NRC en Parool. Ik ben bij veel tv-programma’s geweest. Ik ben blij dat er zoveel aandacht is geweest voor wat ik wilde vertellen om het taboe bespreekbaar te maken. Ik zou er graag mee door blijven gaan, maar ik moet zelf ook ergens van leven en het reizen per trein door het hele land is erg duur.’’
Eigen foto
Ze heeft haar maatschappelijke betrokkenheid in zich en wil problemen uitlichten die ze zelf belangrijk vindt. ,,Fotoverhalen maken vind ik het ontzettend mooi. Er zijn nog veel mensen die dingen niet weten en het is ontzettend mooi om dat met fotografie te laten zien. Ik ben nu bezig met een documentaire over een psychiatrische hulphond voor mensen met een mentale handicap. Ook werk ik aan een fotodocumentaire over emigratie binnen Europa. Dan hoor je vaak de term gelukszoekers. Ik onderzoek waarom mensen hun land verlaten, als ze al in Europa zijn. Hiervoor ben ik in het voorjaar een maand naar Moldavië geweest. Een kwart van de bevolking is daar weg en 100.000 kinderen groeien op zonder hun ouders. Ook ga ik dit jaar nog naar Roemenië toe. Verder wil ik naar mensen toe die in Nederland werken en hun kinderen hebben achtergelaten, om hun verhaal aan te horen. Het is bijzonder als je door bewustwording ook verandering kunt creëren.’’
Dit artikel was de coverstory van Harderwijk Magazine juni 2019
Bron:
