Op 30 november is het gebied ‘Nieuw Waterfront’ fase 3 deelgebied 1 officieel opgeleverd. Wethouder Edwin Enklaar plantte een boom. De boom staat symbool voor het groen in de wijk en het duurzame karakter. Het zorgt onder andere voor fijne schaduwplekken in de zomer.
Fase 3 van het Waterfront – de Kades en de Stadswerven – omvat 1000 woningen. Het stedenbouwkundig plan bestaat uit deelgebieden met hun eigen identiteit. De landschapsarchitect denkt na over het beeld van de openbare ruimte en welke sfeer bij het karakter van een deelgebied past.
Fase 3 van het Waterfront – de Kades en de Stadswerven – omvat 1000 woningen. Foto: FotovandeBiezen / Hollandluchtfoto
Wouter Evers is als landschapsarchitect van Baljon in Amsterdam al vanaf fase 1 bij het Waterfront betrokken. De Haarlemmer is verantwoordelijk voor de inrichting van de buitenruimte. Leefbaarheid betekent een aantrekkelijk gebied om te wonen, leven, sporten, spelen en elkaar te ontmoeten. De buitenruimte moet aansluiten op de bouwblokken van het stedenbouwkundigplan. Bij fase 3 heeft de gemeente Harderwijk voor de woningen en appartementen aan de Kades gekozen voor een identiteit van het industriële verleden van de plek, terwijl de Stadswerven met rijwoningen en hofjes het milieu uitstralen van de binnenstad.
Wouter Evers is als landschapsarchitect van Baljon in Amsterdam al vanaf fase 1 bij het Waterfront betrokken. Foto: FotovandeBiezen / Hollandluchtfoto
Stoepje
“Wij ontwerpen hierbij verschillende straten, pleinen en plekjes, in aansluiting op de gebouwen. Dat raakt elkaar en is een hele puzzel. Bij het eerste deelgebied hebben de woningen aan de straatzijde een stoepje gekregen waar bewoners hun potten en stoeltjes neer kunnen zetten. Dit stoepje is de basis waar ze hun eigen invulling aan kunnen geven, zonder dat het een rommelig voortuintje wordt. Het resultaat is dat de hele straat begint te leven. Dit gebeurt al aan de Waterstadboulevard. Mensen gaan voor hun huis in de zon zitten, er is sociale interactie en je weet wie je buren zijn.
“De buitenruimte moet aansluiten op de bouwblokken van het stedenbouwkundigplan.” Foto: FotovandeBiezen / Hollandluchtfoto
In de winter stappen mensen vanuit hun huis op de schaats en ontmoeten elkaar bij een winterbarbecue. Dat is super gezellig.”
De openbare ruimte is in een stedelijk gebied beperkt, dit vraagt om goed omgaan met auto’s. “We vangen zo snel mogelijk auto’s af, zodat er niet overal door de wijk auto’s staan en rijden. Daarnaast zorgen we voor veilige oversteekplaatsen.”
De appartementenblokken hebben geen achtertuin en hier is de openbare ruimte nog belangrijker, stelt Wouter. “We hebben nagedacht over de entreepartijen. Een pleintje met bomen vormt de verbinding tussen het water en de gebouwen. Met een getrapte betonverharding naar beneden en in stukken gezaagde houten palen (oude dukdalven) creëren we aantrekkelijke zitplekken aan het water met een stoere uitstraling, passend bij het industriële karakter. Hier gebeurt iets, je ziet bootjes, suppers en watervogels, een fijne plek om te zijn.”
“We creëren aantrekkelijke zitplekken aan het water met een stoere uitstraling, passend bij het industriële karakter.” Foto: FotovandeBiezen / Hollandluchtfoto
Fijne plek om te wonen
Daar kan Jolanda Spoelstra (49) over meepraten. Samen met haar zoon (16) woont zij sinds juni 2023 in het appartementencomplex Veemkade aan de Willem van Ariestraat. Het is één van de straatnamen van vroegere vissers, die refereren aan het visserijverleden van Harderwijk.
“Vijf jaar geleden ben ik van Zwolle naar Harderwijk verhuisd. Het Waterfront is een fijne plek om te wonen. Ik heb hier nieuwe mensen leren kennen. Je ziet veel water om je heen, de locatie is op loopafstand van het centrum, de supermarkt en van mijn werk. Ik loop regelmatig naar de stad, maar ook naar het Noordereiland of Zuidereiland. Er is genoeg te zien, daarvoor hoef je de wijk niet uit.”
Jolanda is blij met haar duurzame woning. Die ligt weliswaar aan de N302, maar van de weg heeft ze geen last. “Het huis is heel goed geïsoleerd, het is comfortabel wonen. Er is een parkeergarage en ik heb een eigen fietsenberging.” In de appartementen Veemkade wonen veel jongeren. Jolanda vindt het goed dat er sociale initiatieven ontstaan. “Een buurvrouw heeft een brief door de bus gedaan met het voorstel tot een besloten Facebookpagina en een Whatsappgroep.” Jolanda houdt van wandelen en af en toe suppen. “Ik zie mezelf ook wel aan de groene waterkant zitten, daar komen fijne zitplekken. Leuk dat er ook een koffietentje geopend is, dat kan echt een aanwinst zijn voor het Waterfront.”
Veilig spelen
“Aan de Kades komen ook jonge gezinnen te wonen, dus moet er ruimte zijn om te spelen”, weet Wouter. “In de stedelijke omgeving komen drie groenhoven waar ze een balletje kunnen trappen en lekker kunnen ravotten. Het zijn veilige groene speelplekken; waar je niet zo de straat op kunt rennen.
In de Stadswerven komen buurthofjes voor een moestuintje en openbaar groen voor een borrel, verjaardagsfeestje of barbecue.“
Klimaatadaptief
Er is nagedacht over klimaatadaptatie en een aspect daarvan is goed omgaan met regenwater. “Door wadi’s (flauwe greppels waar regenwater in blijft staan) voorkomen we dat water als het echt hard regent de woningen inloopt. Ook zorgen we ervoor dat het water naar het groen loopt, wat zeker bij droge zomers van belang is. Ook aan de watervogels en waterdieren is gedacht. Tussen de stalen damwanden komen drijvende groene eilandjes. Dit zijn broedplaatsen voor meerkoeten en deze ecologische groeiplekken voor planten geven beschutting voor vissen.
Overal waar verharding is, worden bomen geplant om hittestress tegen te gaan. Elke boom heeft extra veel ruimte gekregen om goed uit te groeien, zodat er schaduw ontstaat. Dit moet wel weer worden afgestemd met de kabels en leidingen in de ondergrond, want wortels mogen niet door de kabels groeien. Wij hebben veel kennis om deze puzzel goed te leggen. Ook adviseren we over de boomsoorten die passen bij de identiteit; groepjes van verschillende soorten bomen of een rij van dezelfde boomsoort.”
Bij elk bezoek aan het gebied komt Evers een half uur eerder. “Dan zie ik wat er veranderd is en hoe mensen de openbare ruimte en het water gebruiken, daar leer ik ook weer van. Als ik nieuwe picknicktafels zie staan dan is dat fijn om te zien. En het uitzicht op het water met bootjes en suppers verveelt natuurlijk nooit.”
Suppen door het Waterfront
Diane Koornstra-Schlundt Bodien (42) woont sinds de zomer van 2020 op het Noordereiland en is samen met compagnon Marnix van der Boom in die periode ook SUP&GO gestart. Het idee om vanuit huis af en toe het water op te gaan, werd al snel losgelaten. Ze konden al na enkele maanden een plek huren op het terrein van waterscouting Tjerk Hiddes, dit fungeert ook als opstapplek. “We merkten meteen vraag naar suppen, vooral van mensen in het Waterfront, en kochten direct twaalf sups. Daarvoor waren er nog amper sups te bekennen, maar na een paar maanden gingen steeds meer bewoners met een sup het water op.”
Diane Koornstra vanSUP&GO is door de gemeente gevraagd om tegen betaling het water schoon te houden. (eigen foto)
Inmiddels hebben ze een ‘vloot’ van circa 45 sups en geven les aan kinderen, groepen en ook worden de sups in het voor- en najaar ingezet voor bedrijfs- en teamuitjes. “Deze omgeving heeft open water, de wind maakt het uitdagend voor onze wedstrijdtrainingen. Ook kun je de beschutting opzoeken van de grachten in het Waterfront. Vanaf het water zie je dat verschillende buurtjes de bermen aan de waterkant onderhouden. Er werden in de winter zelfs lampjes in de bomen opgehangen. Dat doet echt wat voor de sfeer in de wijk. De stad biedt alles: de historie van de Molen en de nieuwe, levendige boulevard.”
Door het vele toerisme neemt echter het afval ook toe. SUP&GO is door de gemeente gevraagd om tegen betaling het water schoon te houden.
“Marnix en ik gaan dan ook iedere week met een grijper en een mand het water op om afval op te ruimen, ook in de winter. Eén keer per maand organiseren we een SUP&Clean-Up. Dan gaan we gemiddeld met tien vrijwilligers een uur tot anderhalf uur het hele Waterfront door, langs de rietkragen richting het Aquaduct tot Walhalla op het Strandeiland. Met een sup kun je overal bij. We vinden veel bouwafval, plastic en piepschuim, maar ook snoeppapiertjes, chipszakken en fastfood afval. Bij het havenkantoor gooien we alles in containers. Dit wordt door buurtbewoners erg gewaardeerd.
We krijgen veel complimenten en vanaf de appartementen op de Kop van de Bakens klonk zelfs een applaus!”
Wil je ook meehelpen het water van het Waterfront schoon te houden? Geef je op via: www.supandgo.nl/tours
Waterfrontpark
Wat zeker gaat bijdragen aan de leefbaarheid van het Waterfront is het Waterfrontpark. Nu de gemeenteraad heeft besloten dat er geen Parkvilla komt, blijft er meer ruimte voor groen, spelen en beleven. Hoe het park er precies uit komt te zien, is nu nog niet bekend. Het moet een plek worden voor iedereen, jong oud, bewoner, bezoeker. Een plek waar je kunt ontspannen met een boek of een podcast, elkaar kunt ontmoeten voor een picknick of een partijtje kunt badmintonnen. Waar je kunt genieten van het water en het groen. En waar kinderen kunnen spelen. Over de inrichting gaat de gemeente de komende tijd met bewoners van het Waterfront en de stad in gesprek.
