‘Hij staat’ – verhalen uit het turnleven van Hans van Zetten

Deel dit artikel

‘Hij staat!’ De legendarische woorden van televisiecommentator Hans van Zetten zijn onlosmakelijk verbonden met de gouden rekstokoefening van turner Epke Zonderland tijdens de Olympische Spelen van Londen in 2012. Dat memorabele sportmoment en vele andere opmerkelijke verhalen uit het turnleven van Hans van Zetten, van turner, coach tot journalist en commentator, zijn gebundeld in het boek ‘Hij staat!’ dat vanaf 28 april te koop is.

Begrijpelijk

Aan Epke Zonderland is ook het eerste hoofdstuk gewijd en de turner zelf schrijft het voorwoord in het boek. Hij roemt de betrokkenheid van Van Zetten als journalist en zijn vermogen om de technische turnsport als commentator begrijpelijk te maken voor de niet-kenner. De gouden Olympische medaille van Zonderland was de belangrijkste aanleiding voor Van Zetten om een boek uit te brengen. Het begeleidende commentaar bij zijn toestelfinale gaf de stem Van Zetten een gezicht.

7 augustus 2012 London. In deze outfit becommentarieert Hans van Zetten de finale aan de rekstok.

,,Mijn bijdrage is een algemeen bekende uitspraak geworden; daar word ik tot op heden mee geconfronteerd, tot het opzetten van de kerstboom aan toe. Een dag na de Olympische Spelen van 2012 kreeg ik al de vraag van oud-pupil Ron Lamboo om een boek, want dat was goed voor de turnsport. Toen zag ik het nog niet zitten, aangezien ik vond dat ik als verbale duider buiten beeld moest blijven. Dat was ook de reden dat ik in die periode alle praatprogramma’s heb afgezegd. Na Rio 2016 heeft Roel van Veen, een intermediair van uitgevers, mij definitief overtuigd dat een boek over de turnsport goed zou zijn. Turnen, Epke en ‘Hij staat’ was na Londen zo hot geworden; daar moest een verhaal van komen.’’

2012 NOC*NSF Sportgala: Epke Zonderland wordt weer uitgeroepen tot Sportman van het Jaar op het jaarlijkse Sportgala in Amsterdam.

Schrijfster en oud-topwielrenster Marijn de Vries en Lidewey van Noord hebben dit afgelopen jaren vormgegeven, waarbij Van Zetten zelf een archief van krantenknipsels, uitslagen van wedstrijden en eigen schrijfsels zoals columns aan input leverde.

‘Hij staat’ beschrijft het jeugdleven van Hans van Zetten, die als kind de turnsport met de paplepel kreeg ingegoten en het nationale team haalde. ,,Mijn vader Huib ging als dienstplichtig militair turnen in Nederlands Indië en was mijn leermeester en grote voorbeeld. Ook mijn zus Marianne heeft als beste maatje een belangrijke rol gespeeld.’’

Een knieblessure zet een streep door zijn sportieve ambities. Een operatie bleef achterwege, omdat de uitkomst niet te voorspellen was. ,,Het advies was stoppen met turnen, dat was het einde van de droom.’’ Van Zetten werd turncoach bij Pro Patria, de vereniging in Zoetermeer waar hij zelf lid was. ,,Toen ik in 1978 bondscoach van de vrouwen werd, telde de club 3000 leden en hoorde op alle fronten bij de top van Nederland. Ik was van mijn 18e tot 38e zeven dagen per week bezig met de sport. Het observeren, analyseren en corrigeren heeft me enorm geholpen als commentator bij de NOS. Voor het benoemen en beoordelen van elementen moet je in die sport zijn opgegroeid.’’

Generatiegenoten Cor Smulders (tien keer Nederlands kampioen) en Ans van Gerwen (vier keer Nederlands kampioen) komen in het boek aan bod, net als Verona van de Leur, door Van Zetten omschreven als ‘de eerste turnster met exceptioneel talent’. ,,Zij heeft pech gehad dat ze de Olympische Spelen niet heeft gehaald, maar na haar carrière ook keuzes gemaakt – ze kwam in de gevangenis door afpersing en ging de porno-industrie in – waardoor een functie als coach of mentor in de turnsport niet meer mogelijk was. Ik heb niet de indruk dat ze er er spijt van had, maar ik vind het heel erg triest.’’

Hans van Zetten op zijn dakterras aan het Raadhuisplein, een dag voor vertrek naar de Olympische Spelen 2016 in Rio de Janeiro.

Van Gelder als zondebok

Het wegsturen van Yuri van Gelder na de Olympische Spelen van Rio zit Van Zetten wel dwars. Hij vindt dat hij als turncommentator beelden moet duiden, maar moest zich inhouden om niet de rol van onderzoeksjournalist op zich te nemen. ,,Ik zat op een terrasje te eten toen ik bericht kreeg van de NOS dat Yuri zich had misdragen. Hij had alleen een paar biertjes gedronken nadat hij zich geplaatst had voor de Olympische ringenfinale…Het was een grote strategische fout van het NOC*NSF om hem naar huis te sturen. Hij stond al tien jaar aan de wereldtop en stond altijd weer op nadat hij was gevallen. Dat vind ik knap, ik had een zwak voor die man en ik was het volstrekt oneens met het besluit. Als commentator heb ik mijn mening, maar die kan ik niet overal geven. Mijn ongenoegen heb ik tijdens het commentaar bij de finale wél geuit.’’

60 jaar turngeschiedenis

Het verhaal van Lieke en Sanne Wevers en de unieke medaille op balk voor Sanne – ‘dat gaat nooit meer gebeuren’ – maken ook deel uit van het historisch overzicht van meer dan een halve eeuw turnen, zoals Van Zetten zijn boek typeert. ,,Ik zet een aantal markante namen op het zadel, die van invloed zijn geweest op de sport. Het is een enerverende periode geweest en ik wilde die geschiedenis bewaren. Het maakt ook duidelijk waar ik mijn kennis en passie vandaan heb.’’

Op maandag 15 augustus 2016 wint Sanne Wevers Olympisch goud op de evenwichtsbalk. Direct na de wedstrijd feliciteert Hans haar met de gouden medaille.

Hans van Zetten (71), die sinds vijf jaar in Ermelo woont, is nog altijd als freelance commentator aan de NOS verbonden. Het boek licht hij toe op woensdagavond 29 april bij Op 1 en een dag eerder bij Langs de Lijn. De eerste exemplaren wil hij uitreiken aan Epke Zonderland en Lieke en Sanne Wevers.

‘Hij staat’ is vanaf 28 april te koop bij o.a. Riemer & Walinga Boekverkoopers in Ermelo en kost 21,99 euro. Bij Bol.com is het al te bestellen.

Het boek ‘Hij staat’ vertelt verhalen over het turnleven van Ermeloër Hans van Zetten.


Website door:  Refreshed | Gewoon goede websites